Deddf Llesiant Cenedlethaur Dyfodol ar Archwilydd Cyffredinol - PowerPoint PPT Presentation

Deddf Llesiant Cenedlethau’r Dyfodol a’r Archwilydd Cyffredinol Well-being of Future Generations (Wales) Act and the Auditor General Archwilio sy’n ychwanegu gwerth, ymateb i risg ac yn gymesur? Audit which adds value, is responsive to risk and proportionate? Swyddfa Archwilio Cymru / Wales Audit Office March 2016

Deddfwriaeth Legislation • • Jigso o ddyletswyddau, pwerau a A jigsaw of statutory duties, powers gofynion statudol yw sylfaen gwaith yr and requirements underpins the Archwilydd cyffredinol a Swyddfa work of the Auditor General and the Archwilio Cymru: Wales Audit Office: – cyfrifon ariannol; – financial accounts; – gwerth am arian a defnydd o – value for money and use of adnoddau; resources; – asesiadau arbennig a gweithgarwch – specific assessment and inspection arolygu; activity; – yn effeithio gwahanol cyrff cyhoeddus – applies in different ways to different mewn ffyrdd gwahanol. public bodies. • Mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r • Well-being of Future Generations Dyfodol yn effeithio ar y rhan fwyaf o’r Act applies to most of the public cyrff cyhoeddus a archwilir gan yr bodies audited by the Auditor Archwilydd Cyffredinol a Swyddfa General and Wales Audit Office. Archwilio Cymru. Slide 2 The Auditor General for Wales, a guide to Welsh public audit legislation

Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol a’r Archwilydd Cyffredinol Well-being of Future Generations Act and the Auditor General for Wales The Well-being of Future Generations Mae’r Deddf Llesiant Cenedlaethau’r (Wales) Act 2015 places a duty on the Dyfodol yn gosod dyletswydd ar yr Auditor General to carry out Archwilydd Cyffredinol i wneud examinations of most public bodies to archwiliadau o’r rhan fwyaf o gyrff assess the extent to which they have cyhoeddus i asessu i ba raddau maent acted in accordance with the wedi gweithredu yn unol a’r “ egwyddor “sustainable development principle” datblygu cynaliadwy ” wrth osod a when setting and taking steps to meet chymryd camau i gyflawni eu “ nodau “well -being objectives ”. llesiant ”. Examinations must be conducted in Bydd rhaid cynnal archwiliadau mewn each listed public body at least once in pob corff cyhoeddus a restrir o leiaf every National Assembly electoral unwaith ymhob cylch etholiadol y cycle Cynulliad Cenedlaethol. Section 15, Well-being of Future Generations Adran 15, Deddf Llesiant Cenedlathau’r Dyfodol (Wales) Act 2015 (Cymru) 2015 Slide 3

Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol Nodau Llesiant Cenedlaethol Well-being of Future Generations Act National Well-being Goals Slide 4

Sut ydyn ni’n gwneud How do we do things pethau yn wahanol? differently? Sicrhau bod anghenion y Ensure that the needs of the presennol yn cael eu diwallu heb present are met without beryglu gallu cenedlaethau’r compromising the ability of dyfodol i ddiwallu eu hanghenion future generations to meet their hwythau. M ae’n rhaid i gyrff own needs. A public body must cyhoeddus feddwl am take into account: 5 ways of working 5 ways of working Hirdymor Long term Atal Prevention Integreiddio Integration Cydweithio Collaboration Cynnwys Involve Slide 5

Llywodraethu da yn y sector cyhoeddus: fframwaith rhyngwladol Slide 6

Yn cyflawni y deillianau a fwriadwyd tra’n gweithredu er lles y cyhoedd bob amser Slide 7 International Framework: good governance in the public sector

Ffocws ar egwyddorion ac ymddygiad Focus on principles and behaviours Yn gweithredu er lles y cyhoedd yn Acting in the public interest requires: gofyn am: • Behaving with integrity, • Ymddwyn gydag uniondeb, yn demonstrating a strong dangos ymrwymiad cryf i wethoedd commitment to ethical values, moesegol, a pharchu rheolau and respecting the rule of law. cyfraith. • Ensuring openness and • Yn sicrhau diffuantrwydd a comprehensive stakeholder ymgysylltu cyflawn gyda engagement rhanddeiliaid. Achieving good governance in the Yn cyflawni llywodraethu da yn y public sector requires: sector cyhoeddus yn gofyn am: • Defining outcomes in terms of • Diffinio deilliannau yn nhermau sustainable economic, social and buddiannau economaidd, environmental benefits. cymdeithasol ac amgylcheddol cynaliadwy. Slide 8

Ffocws ar egwyddorion ac ymddygiad Focus on principles and behaviours Yn cyflawni llywodraethu da yn y sector Achieving good governance in the cyhoeddus yn gofyn am: public sector requires: • • Diffinio deilliannau yn nhermau Defining outcomes in terms of buddiannau economaidd, cymdeithasol sustainable economic, social and ac amgylcheddol cynaliadwy. environmental benefits. • • Yn pennu’r ymyriadau angenrheidiol i Determining the interventions necessary optimeiddio cyflawni y deilliannau a to optimize the achievement of the fwriadwyd. intended outcomes. • • Developing an entity’s capacity, including Yn datblygu cynhwysedd corf, gan gynnwys gallu ei arweinyddiaeth a’r the capability of its leadership and the unigolion tu fewn iddo. individuals within it. • • Yn rheoli risg a pherfformiad drwy Managing risk and performance through rheolaeth mewnol cadarn a rheolaeth robust internal control and strong public ariannol cyhoeddus cryf. financial management. • • Gweithredu ymarferion da mewn Implementing good practices in trylowyder, adrodd ac archwilio i transparency, reporting and audit to ddarparu atebolrwydd effeithiol. deliver effective accountability. Slide 9

Hunan Asesu Self Assessment • • “ Bydd rhaid i bob aelod etholedig, “All elected members, independent aelodau annibynol o Fwrdd Iechyd, health board members, non-executive cyfarwyddwyr anweithredol a directors, and officers must swyddogion gydnabod y pwysigrwydd acknowledge the importance and a gwerth craffu mewn gwella value of scrutiny in improving services gwasanaethau i bobl a sefydliadau yn for people and organisations in Ngymru .” Adroddiad Comisiyn Wales .” Williams Commission Report • Williams “…it is essential that self -assessment • “…mae’n angenrheidiol bod hunan- is integrated into the local authority’s asesu yn cael ei integreiddio i fewn i routine planning, performance management and scrutiny …” gyllunio, rheoli perfformiad a chraffu arferol llywodraeth leol …” Ymateb yr AGW response to Reforming Local Archwilydd Cyffredinol i ymgynghoriad Government White Paper consultation Papur Gwyn Diwygio Llywodraeth Leol Slide 10

Hunan Asesu - heriau Self Assessment - challenges Heriau cyffredin mewn hunan asesu Common Challenges of self evaluation • • Diwylliannau newidiol Shifting cultures • • Yn sicrhau perchnogaeth mewn Securing cross-organisational arweinyddiaeth ar draws sefydliadau leadership buy-in; • • Aeddfedrwydd sefydliadol – rhagnodi Organisational maturity - prescription neu hyblygrwydd or flexibility • • Osgoi dyblygu Avoiding duplication • • Sicrhau mwy o drylyowder wrth wneud Ensuring greater transparency of penderfyniadau decision making • • Y factor ‘I beth ?’ – pa mor effeithiol yw The ‘So what?’ – how effectively self hunan asesu yn sbarduno gwellhad. evaluation translates into improvement. WLGA: Self Evaluation in Wales: A review of emerging approaches to self-evaluation across local government in Wales February 2013 Slide 11

Fframwaith Rhyngwladol a Deddf Cenedlaethau’r Dyfodol International Framework and the Wellbeing of Future Generations Act Slide 12

Ymgynghoriad Archwilydd Cyffredinol Cymru Auditor General for Wales Consultation Gwahoddir cyrff cyhoeddus ystyried Public bodies will be invited to nifer o gwestiynnau: consider a range of questions: • • Integreidio gofynion y Deddf i fewn i Integrate the requirements of the Act waith archwil cyfredol? into our current audit? • • Cynnal archwiliadau penodol ar Undertake examinations specifically on ofynion y Deddf? the requirements of the Act? • • Ail gynllunio ein gwaith archwilio i Re-design our audit work to create a greu trefn gyson ar draws y consistent approach across the public gwasanaeth cyhoeddus, wedi’i seilio service, based on a common ar fframwaith llywodraethu cyffredin? governance framework Materion eraill i ’w hystyried? Other factors to consider: • • Symud y ffocws archwilio i edrych mwy Move the audit focus to look more at areas ar draws ardaloedd a sustemau, wrth and systems, whilst continuing to audit barhau i archwilio cyrff unigol? individual bodies? • • Sut all y Archwilydd Cyffredinol a SAC How could the Auditor General and WAO gweithio gyda chyrff cyhoeddus i work with public bodies to develop and ddatblygu a phrofi gwahanol opsiynau? test different options? Slide 13

Trafodaeth Discussion • • Ymha ffordd bydd pobl yn elwa How will people be better off in mewn 10 mlynedd? 10 years? • • Tri pheth llai – mewn cyrrf Three things less – public cyhoeddus bodies • • Tri pheth mwy – cyrff Three things more – public cyhoeddus bodies • • Tri pheth llai – mewn archwilio Three things less – public audit • cyhoeddus Three things more – public • Tri pheth mwy – mewn audit archwilio cyhoeddus Slide 14

Manylion Cyswllt Contact Details Am fwy o fanylion cysylltwch a: Alan Morris alan.morris@archwilio.cymru Mike Palmer michael.palmer@archwilio.cymru For further details contact: Alan Morris alan.morris@audit.wales Mike Palmer michael.palmer@audit.wales Slide 15